روایت واقعه از دل نت ها
انتشار: مرداد 15، 1401
بروزرسانی: 30 خرداد 1404

روایت واقعه از دل نت ها

در میان هنرمندان این سرزمین از خنیاگران نواحی تا هنرمندان کلاسیک چون لوریس چکناواریان ، دل به ملودی های عاشورایی داده اند و برای روایت واقعه، نت ها را به خدمت گرفته اند. این گزارش اشاره ای است به چند قطره از این دریای عظیم و برخی از به یادماندنی ترین قطعاتی که درباره حماسه بزرگ عاشورا و شهادت امام حسین(ع) و یاران ایشان ساخته شده است.
\xa0
\xa0
«جواد معروفی» و عاشورا

از طرف خودم و همه همکارانم، در این راه، هدیه شد به آستان پاک مولای عشق، حسین\u200aبن\u200aعلی (ع)، به این امید که مقبول افتد. «ورود کاروان به کربلا»، «خاک خونین»، «جنگ حضرت عباس»، «حسرت دینار»، «سجاده عشق»، «جنگ امام حسین (ع)»، «مولای عشق»، «خروج کاروان از کربلا» و «هجر یاران» نام ۹ قطعه این آلبوم است.
\xa0
«روز واقعه» مجید انتظامی

در میان آثار منتشر شده برای محرم آثاری که از موسیقی نواحی ایران نیز بهره گرفته\u200aاند دیده می شود. یکی از این آثار آلبوم «اهل ماتم» اثر محسن شریفیان موسیقی دان بوشهری است که در آبان سال\u200a۹۱\u200aدر قالب ۲ لوح فشرده، با نام های «اهل ماتم ۱ و۲» منتشر شد. مجموعه اول شامل ۲۱ قطعه است که از میان آن ها می توان به «نوحه\u200aپامنبری»، «نوحه\u200aناچ» و «کتاب\u200aخوانی روضه شهدا» اشاره کرد.
\xa0
در مجموعه دوم که دارای ۲۴ قطعه است نیز قطعاتی، چون «لالایی های علی\u200aاصغر (ع)»، «نوحه\u200aمراسم شام غریبان»، «مارش تعزیه در بوشهر» و «ذکر تشییع جنازه» گنجانده شده\u200aاست. شریفیان سعی کرده در این آلبوم ها با حفظ اصالت آثار، آن ها را به\u200aروز کند و به روایت بخش هایی از تاریخ موسیقی بوشهر در تلفیق با نوا های عاشورایی بپردازد. هرکدام از این مجموعه ها با قیمت ۳۲ هزارتومان خریداری و دانلود می شوند.
\xa0
«وداع» با صدای حسام الدین سراج

\xa0زنده یاد «جواد معروفی» آهنگساز و نوازنده بنام عرصه موسیقی، در طول مدت فعالیت های هنری خود آثار ماندگاری را به جای گذاشته که یکی از این آثار، آلبوم بی کلام «عاشورا» است که با چیره دستی تمام توسط این استاد نامی موسیقی ایران اجرا شده است.

\xa0 «خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری در دستگاه های شور، چهارگاه، افشاری و دشتی درباره ی محرم است. در این آلبوم آهنگ ساز (کریم فردین خاوری) از اشعار سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی استفاده کرده است. \xa0این اثر سال ها بعد از انتشارش ، دوباره در تیراژ ۱۰ هزار نسخه منتشر شد
\xa0
«شب دهم» فردین خلعتبری و علیرضا قربانی

به گفته شخص استاد معروفی، قطعه عاشورا را با توجه به تاثیر اصوات دسته های عزاداری که در کودکی در خاطرشان نشسته بوده ساخته اند. این آلبوم سه قطعه به نام های عاشورا، راز خلقت و فراق دارد.
\xa0
«سلام آقا»، اثر محرمی ستارگان پاپ
\xa0
سال ۱۳۸۸ تعدادی از خوانندگان پاپ گردهم آمدند و آلبومی به نام «سلام آقا» را روانه بازار کردند. اثری عاشورایی که برخی نماد های شنیداری و موسیقایی عزاداری مانند صدای دسته های سینه\u200aزنی و ساز های کوبه ای را در قطعات آن می شنویم. «سلام آقا» مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. به طوری که با گذشت بیش از\u200a۱۰ سال از انتشار این آلبوم، هنوز برخی از قطعات آن با فرارسیدن ماه محرم در گوشه و کنار شهر شنیده می شوند. «محسن چاوشی»، «رضا صادقی»، «محمد علیزاده» و «مهدی یغمایی» خوانندگان آلبوم «سلام آقا» هستند که مجموع ۱۰ قطعه دارد.

«اهل ماتم» محسن شریفیان

از دیگر آلبوم های محرمی می توان به آلبوم «وداع» با صدای حسام\u200aالدین سراج اشاره کرد. آلبومی که سید محمد میرزمانی آهنگ\u200aسازی\u200aاش را انجام داده و در آن از شعر های عمان سامانی از شاعران عاشورایی استفاده کرده\u200aاست. این اثر که در ژانر موسیقی ایرانی تولید شده، شامل دو بخش است و هر بخش از هشت قطعه تشکیل شده است.
\xa0
«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری و آهنگ\u200aسازی فردین کریم خاوری دیگر آلبوم محرمی است که می توان از آن نام برد. اشعار این آلبوم که در دستگاه های شور، چهارگاه و افشاری و دشتی اجرا شده\u200aاند از سعدی، محتشم کاشانی و مهجور اصفهانی است.\xa0

چکناواریان نیز قطعه ی «شب عاشورا» را به اجرا درآورده است و درباره ی آن می گوید: «هنگامی که مشغول ساخت اثری با محوریت امام حسین(ع) هستم، خود را در نقش و جایگاه شخصیت ایشان قرار می دهم؛ شخصیتی که خود در واقعه عاشورا حضور دارد و از نزدیک شاهد همه اتفاقات تلخ است.»



منبع: https://www.musicema.com/node/406739

۴ قطعه آن را مهدی یغمایی خوانده و ۳ خواننده دیگر هرکدام ۲ قطعه را اجرا کرده\u200aاند. قطعاتی که از سروده های محمد علیزاده، سید احمد موسوی، فرزاد حسنی، رضا صادقی، بهزاد بمانی، امیر ارجینی، خائف و آغاسی بهره گرفته\u200aاند و آهنگ\u200aسازی آن ها نیز برعهده رضا صادقی، محسن چاوشی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، میلاد ترابی و مهدی یغمایی بوده\u200aاست. معروف ترین قطعه آلبوم «سلام آقا» را می توان «ظهر عطش (یا حسین)» با صدای محسن چاوشی دانست که نماهنگ آن هر ساله در ایام محرم از شبکه های مختلف تلویزیونی پخش می شود.
\xa0
«غریبانه» اثر غلامعلی کویتی پور

موزیک متن شب دهم یکی از بیاد ماندنی ترین آثار فردین خلعتبری است. فردین خلعتبری در این پروژه بار دیگر با علیرضا قربانی، خواننده ای که شاید آن زمان برای بسیاری ناآشنا بود، همکاری داشت و این همکاری باعث خلق یکی از به یادماندنی ترین آثار سینما شد.
\xa0
تلفیق سازهای سنتی و ویلون و ترومپت باعث خلق فضای حماسی، در عین حال غم انگیز و عاشقانه در سرتاسر فیلم شد. تیتراژ به یاد ماندنی این سریال با صدای علیرضا قربانی اشک از چشمان بسیاری جاری کرد.
نوازندگان مجوعه ی شب دهم هنرمندانی چون علی رزمی، عمادرضا نکویی، مازیار ظهرالدینی، محمد مراتی، عباس صالحی، مهسا وحدت بودند.
\xa0
«شب عاشورا» لوریس چکناواریان

«خروش بحر» با صدای علیرضا افتخاری

آلبوم «غریبانه» غلامعلی کویتی\u200aپور از مشهورترین آثار محرمی منتشر شده در بازار موسیقی است که از آن به عنوان یکی از جریان\u200aساز ترین آلبوم های موسیقی یاد می کنند. آلبومی به آهنگ\u200aسازی مجید رضازاده که ارکسترال تنظیم شده و موسیقی الکترونیک هم در آن به کار رفته\u200aاست. این اثر که شامل ۸ قطعه به نام های «اسم اعظم»، «سنگ می بارد»، «غرق به خون»، «ملکوت»، «غریبانه»، «رخصت دیدار»، «چنگ دل» و «گفتم کجا» می شود سال ۱۳۸۲ در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
\xa0
سبک خاص نوحه\u200aسرایی کویتی\u200aپور و فرم متفاوت آهنگ\u200aسازی قطعات باعث شده «غریبانه» بعد از گذشت سال ها نیز با فرارسیدن محرم در هیئت های عزاداری پخش شود. کویتی\u200aپور بعد از این آلبوم، دو اثر محرمی دیگر به نام های «غریبانه ۲» و «خاموش» را نیز منتشر کرد که موفقیت «غریبانه» را نتوانستند تکرار کنند.
\xa0
«مولای عشق» علیرضا عصار

این اثرِ «مجید انتظامی» را می توان از بهترین نمونه های موسیقی فیلم در آثار تاریخی مذهبی به شمار آورد و بسیاری از مخاطبان با شنیدن نوای آن صحنه های روز عاشورا در فیلم روز واقعه را به یاد می آورند. مجید انتظامی جایزه سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را برای فیلم روز واقعه در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.

علیرضا عصار که از خوانندگان نسل اول موسیقی پاپ بعد از انقلاب به شمار می آید در اسفند سال ۱۳۸۲ آلبوم «مولای عشق» را با محوریت محرم منتشر کرد. آلبومی شامل ۹ قطعه به آهنگ\u200aسازی فواد حجازی که تمامی اشعار آن از سروده های مهدی شریفی بوده اند. عصار که با لحن و صدای منحصربه\u200aفردش به خواندن قطعات حماسی شهرت دارد در زمان انتشار آلبوم «مولای عشق» گفته\u200aبود: آرزوی ذکر واقعه عاشورا، از اولین روز های ورود به عرصه موسیقی در دلمان بوده و خوشبخت\u200aترینم که بالأخره میسر شد.