زیرا موسیقی محلی از دو بخش تشکیل می شود، یکی از عناصر خلاقه اش موسیقی هنری شبه محلی یا موسیقی محلی شهری است و عنصر دیگر آن موسیقی محلی روستا یا دهقانی . هنوز که هنوز است در میان اقسام آوازها و نواها، نوای نی ایرانی، لمس انگشت بر روی سیم های تار، ضرب دف و آهنگ کمانچه هر انسانی را چه از این آب و خاک باشد و چه بیگانه از این دیار به لذت میرساند و زندگی را برای او به شکلی دیگر معنی می کند. خرمآباد- مسافران نوروزی در مرکز لرستان پای اجرای گروههای موسیقی لری نشستند. در موسیقی سنتی شرق ایران، برخی از انواع شعر مانند رباعی محبوب چهاربیتی همگی با نسخه های یک آهنگ خوانده می شوند. به طور سنتی، نوازندگان موسیقی محلی اغلب آماتور بودند و برخی از آهنگهای محلی به معنای واقعی کلمه برای همه اعضای یک جامعه شناخته شده بود.در قرن بیستم، نقش حرفه ای ها به عنوان مجریان و حاملان سنت های عامیانه به طور چشمگیری گسترش یافت.
- سازهای مخصوص موسیقی کتولی شامل نیکتول، کمانچه، شمشاد، سورنا، دهی کتول و دایره است.
- موسیقیهای بومی و محلی استان سیستان و بلوچستان به دو دسته موسیقی بلوچی و سیستانی تقسیم میشود.
- موسیقى محلى در قلمرو شاخهاى یا گونهاى از فرهنگ و هنر قرار مىگیرد که به آن فرهنگ عامه مىگویند.
- خرمآباد- مسافران نوروزی با حضور در مجموعه تاریخی فلکالافلاک از اجرای موسیقی محلی لرستان استقبال کردند.
به دلیل حضور اقوام بسیار، موسیقی محلی این استان هم به چند دسته تقسیم میشود که به معرفی دو مورد از مهمترین آنها میپردازیم. موسیقی عاشقی های آذربایجان، تو شمالهای لرستان،بخش های ترکقن صحرا، موسیقی مردم خراسان و سیستان و بلوچستان موسیقی مراسم “زار”مردم بندر، موسیقی دراویش کردستان و… در برگیرندۀ هزاران دستگاه مقام و ملودی است که در مراسم جشن و عروسی،عزا و سوگواری،کار و …
ارسال خواهد شد که تمام هزینه های آن از قبیل کرایه شهری ( پیک ) و شهری به عهده خریدار می باشد .
از افراد سرشناس در زمینه موسیقی بومی و محلی حیدرآقا و هشفجانی را میتوان نام برد. موسیقی بومی و محلی این استان برای عروسی، عزاداری، در هنگام کار بر سر زمین کاملا متفاوت است که هر کدام در نوع خود شنیدنی و جذاب هستند. موسیقی بومی و محلی استان سیستان و بلوچستان از جمله زیباترین انواع موسیقی محلی در ایران است. موسیقیهای بومی و محلی استان سیستان و بلوچستان به دو دسته موسیقی بلوچی و سیستانی تقسیم میشود. علاقۀ نوپای دیگری نیز به موسیقیِ فرهنگ های دیگر در اروپاییان پدید آمد، که به شکل گیری رشتۀ جدیدی با عنوان موسیقی شناسی قومی (اتنوموزیکولوژی) منجر شد.
موسیقی گلیکی
از معروفترین و به نامترین عاشیقها رسول قربانی را میتوان نام برد. سازهای مخصوص موسیقی کتولی شامل نیکتول، کمانچه، شمشاد، سورنا، دهی کتول و دایره است. ساز کتولی از دو مقام آوازی (هرایی کوتاه) و (هرایی بلند) تشکیل میشود که این سبک را فیالبداهه اجرا میکنند. از استادان برجسته در موسیقی کتولی میتوان به علی محمد صنم، یحیی گالش و حسن خانی اشاره کرد. این نوع موسیقی در ایران جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد و قدمت آن طولانی است.
یکی از زیباترین و مشهورترین مجله خبری اهواز موزیکهای بومی و محلی استان لرستان، موسیقی (دایهدایه) است که اثری ماندگار توسط استاد مرحوم سقائی است. به نظر می رسد که منشأ همۀ انواع موسیقی را داستان سرایی، و آیین ها شکل داده اند و این ها را می توان فرم های ابتدایی یا بنیادینی دانست که هنوز هم در بسیاری از انواع موسیقیِ محلی در جهان حاکمند. بالاد یا ترانۀ معمولی، که غالباً بدون همراهی ساز اجرا می شود ازجمله معمول ترین ژانرهای آوازِ محلی است و احتمالاً با به یادسپردنِ داستان های فرهنگِ سنتی با انتقال از نسلی به نسل دیگر شکل گرفته است. موسیقی محلیِ سازی معمولاً به همراهیِ رقص های محلی منحصر است، و ریشه های آن را می باید در آیین های ویژه در تقویم روستایی مانند برداشت محصول، یلدای زمستانی، و آغاز فصل بهار (نوروز)، جست وجو کرد. موسیقی بومی و محلی در استان چهارمحال بختیاری از جایگاه ویژهای برخوردار است. ادوات موسیقی بومی و محلی استان چهارمحال بختیاری شامل دهل، سنج، نی، کرنا، طبل و سنتور هستند.