ردیف در واقع مجموعه‌ای از مثال‌های ملودیک در موسیقی ایرانی است که تقریباً با واژهٔ رپرتوار در موسیقی غربی هم‌معنی است. یک مجموعهٔ ردیف، مجموعه مثال‌هایی موسیقایی از هر کدام از گوشه‌های یک دستگاه‌است که بیانگر نسبت نت‌های مورد استفاده در آن گوشه و حال و هوای احساسی آن است. در قرن بیستم موسیقی سنتی با جنبش‌های سیاسی و اجتماعی بیش از پیش مرتبط شد و تمایزات موسیقی را در میان آهنگ های محلی، هنری و عامه پسند محو کرد. با این وجود، بقایای قوی فرهنگ سنتی موسیقی محلی در اروپای غربی قرن نوزدهم و در اروپای شرقی تا قرن بیستم حفظ شد. گروه های موسیقی سنتی ایران هرساله در جشنواره ها و برنامه های مختلف بین المللی شرکت می کنند و تحسین علاقمندان را برمی انگیزند.
- تنها باید با دقت به آنها گوش دهید و از ریتم زیبای آنها لذت ببرید.
- دانشمندان کشف کرده اند که قسمت شنیداری نیمکره راست مغز موسیقی دانان دارای نورون های خاکستری بیشتری نسبت به افراد معمولی است.
- اصطلاح «خنیای باستانی ایرانی» اصطلاحی مربوط به عصر پس از هخامنشیان است.
هر دستگاه یا دستگاه فرعی ( نغمه ) به طور تقریبی حدود 10 تا 30 گوشه دارد و هر گوشه مفهوم و طرح کلی و بخشی از ظرفیت و قابلیت دستگاه نغمه را در خود دارد . در موسیقی سنتی شرق ایران، برخی از انواع شعر مانند رباعی محبوب چهاربیتی همگی با نسخه های یک آهنگ خوانده می شوند. به طور سنتی، نوازندگان موسیقی محلی اغلب آماتور بودند و برخی از آهنگ‌های محلی به معنای واقعی کلمه برای همه اعضای یک جامعه شناخته شده بود.در قرن بیستم، نقش حرفه ای ها به عنوان مجریان و حاملان سنت های عامیانه به طور چشمگیری گسترش یافت.
هنر قلمزنی روی چرم
یک مجله خبری اهواز موزیک موسیقی از نظر قالب، قطعه‌ای کامل است و مانند سونات و سمفونی دارای قواعد و قسمتهای مختلفی است که با ساز و آوار اجرا می‌شود. در دستگاه موسیقی ایرانی، آوار قسمت اصلی و مرکزی موسیقی است و قسمتهای پیشین آواز و قسمتهای بعدی آواز در حقیقت به طور مقدمه یا خاتمه موسیقی به آن بستگی دارد. سازهای سنتی متنوعی در موسیقی سنتی ایرانی استفاده می شوند و تنوع این سازها شاید بیش از سازهای سنتی اکثر کشورها باشد. ایران همواره مهد فرهنگ و هنر بوده است و موسیقی نیز با فرهنگ و هنر پیوندی دیرینه دارد. همه این ها زمینه ساز ساخت و استفاده از آلات موسیقی متنوع و متعدد در موسیقی سنتی ایران شده اند. تعدادی از مهمترین و معروف ترین سازهای سنتی ایرانی به شرح زیر هستند.
دستگاه راست پنج‌گاه
تاریخ نوشته و مستند ایران از شش هزار سال ( 6 قرن پیش ) با سلسلۀ پیش دادیان شروع می شود از شروع سلطنت پیش دادیان تا حملۀ اعراب جمعا هفت سلسله بر ایران حکومت کردند. بشر از کهن ترین دوران حیاط دستخوش تأثیرات روحی بوده برای آرامش روح وجسم به صوت و کلام متوصل گردیده است . هم اکنون نیز انسان مترقی در هنگام اندوه زمزمه می کند و هنگام سختی به نوایی جالب گوش فرا می دهد. برای انسان نخستین موسیقی و آنچه وزن و صوت است معرف قدرت های آسمانی و ماورالطبیعه تلقی شده به همین جهت نزد کلیۀ اقوام تظاهرات اولیۀ موسیقی در جشن های مذهبی و آیین جادوگری جلوه میکرده است.
در کلاسیک هر چیز خارق العاده و افراطی کنار گذاشته شد و بیان موسیقیایی بیشتر با تاکید بر کمال، تمامیت و اعتبار جهانی با استفاده از عوامل ساده و قابل فهم تثبیت شد . 2)باربد که دربارۀ او حکایت زیاد استوشعرای قدیم او رامظهرموسیقی دانسته اند. هفتمین و آخرسین سلسله ای که قبل از ظهور اسلام بر ایران حکومت کرد ، ساسانیان بودند که در این دوران ایران ترقی یافت و به همین دلیل نیز موسیقی رونقی بسزا پیدا کرد. امام محمد غزالی در کتاب کیمیایی سعادت ، فصلی را به آداب سماع اختصاص داده است. داستان افسانه ای کیکاووس در حین پادشاه کیانی که صد و پنجاه سال حکومت کرد و تأثیر عمیقی که موسیقی (آواز را لشگر مازندرا نی ) دروی به وجود آورد که منجربه فتح مازندران گردید، این داستان داستان تأثیر شگفت أنگیز موسیقی را در انسان نشان می دهد.